Aan de slag met duurzame inzetbaarheid
Een leven lang gezond en met plezier aan het werk
Bijna iedereen streeft ernaar: zo lang mogelijk met plezier aan het werk zijn. Een voorwaarde hiervoor is dat je duurzaam inzetbaar bent én blijft in alle fases van je werkende leven. Maar ja, hoe pak je dat aan? Duurzame inzetbaarheid is best een vaag begrip, waardoor het lastig is om er concreet mee aan de slag te gaan. Wat is logisch om van de werkgever te verwachten en wat kan de werknemer zelf doen? En wat levert zo’n aanpak eigenlijk op?
Vraag het aan de werknemers zelf en ze vertellen je dat ze de mooiste baan van de wereld hebben. Toch staat het onderwijs voor een aantal specifieke uitdagingen: ervaren werkdruk, vergrijzing, technologische ontwikkelingen, lerarentekort. Zorg en aandacht voor duurzame inzetbaarheid is volgens het Vervangingsfonds/Participatiefonds (VfPf) noodzakelijk om het onderwijs toekomstbestendig te maken. Er zijn verschillende redenen waarom duurzame inzetbaarheid belangrijk wordt gevonden. Dit wordt gestuurd door positieve factoren, zoals werkplezier, bevlogenheid en het werken aan een gezonde organisatie spelen daarbij net zo goed een rol. Maar kan ook gedreven worden door negatieve factoren (zoals werkdruk, stress en verzuim).
"Creëer een veilige setting om de dialoog over duurzame inzetbaarheid met elkaar aan te gaan."
RADI® adviseur Judy van den Berg
Wat is duurzame inzetbaarheid?
Duurzaam inzetbaar zijn betekent dat je als werknemer een leven lang vitaal en met plezier aan het werk bent. Bij het VfPf maken we het nog specifieker door met vier thema’s te werken. Je wordt als werknemer in deze thema’s gestimuleerd, ondersteund en voor een deel gefaciliteerd door de werkgever.
Vitaliteit & gezondheid
Als duurzaam inzetbare werknemer ben je energiek en heb je voldoende veerkracht, zowel mentaal als fysiek. Een goede werk-privé balans is hierbij ook belangrijk.
Kennis & vaardigheden
Je houdt je kennis en vaardigheden op peil.
Motivatie & werkplezier
Je bent betrokken bij de schoolorganisatie waar je werkt en doet je werk enthousiast en gemotiveerd.
Mobiliteit & inzetbaarheid
Je bent wendbaar en je kan en wil je aanpassen aan de voortdurend veranderende omstandigheden.
Op de balansbalk
Duurzame inzetbaarheid draait dus om een samenspel tussen de werkgever en werknemer. De werknemer denkt bewust na en neemt regie over zijn of haar duurzame inzetbaarheid. Hij of zij geeft aan wat er nodig is voor een gezonde leef- en werkstijl en ruimte om te kunnen leren en ontwikkelen. Aan de werkgever de taak om de werknemer hierin te stimuleren en te ondersteunen. Dit kan bijvoorbeeld door gezonde arbeidsomstandigheden te creëren, passende arbeidsvoorwaarden aan te bieden en te zorgen voor een prettig organisatieklimaat en goed leiderschap. Samen staan ze op een balansbalk en hebben ze de taak om elkaar in evenwicht te houden. De balans bewaken betekent kijken naar wat er nu belangrijk is, maar ook nadenken over de behoeften op langere termijn. Dit doe je vooral door het gesprek met elkaar aan te gaan. Zo kun je samen bepalen wat de werknemer biedt en vraagt, en wat de werkgever kan en wil.
Een gezond werkklimaat
Werknemers mogen van de schoolleiding verwachten dat deze actief meedenkt en de dialoog over duurzame inzetbaarheid initieert. Zo zorgen ze voor een gezond werkklimaat.
Een gezond werkklimaat inrichten betekent de ruimte creëren om gezamenlijk problemen op te lossen en te voorkomen. Daarnaast gaat het vooral over de focus leggen op het versterken van de werknemers, zij staan namelijk centraal.
Wat levert het op?
Door duurzame inzetbaarheid onderdeel te maken van het personeelsbeleid voorkom je als werkgever dat je vooral bezig bent met het blussen van brandjes en achter de feiten aanloopt. Zo bouw je aan een toekomstbestendige organisatie en geef je invulling aan goed werkgeverschap. Dit leidt tot meer bevlogen medewerkers en een daling van het ziekteverzuim. Kortom winst voor zowel werkgever als werknemers.
Iedereen profiteert van duurzaam inzetbare medewerkers
In de eerste plaats staan de werknemers centraal. Met tevreden medewerkers en lager ziekteverzuim kan de schoolorganisatie zich focussen op het onderwijs. Het is in het belang van zowel de werkgever als de werknemer dat medewerkers goed voor zichzelf zorgen en blijven werken aan hun duurzame inzetbaarheid. Het is aan de werkgever dit te stimuleren en te faciliteren. Wanneer medewerkers lekker in hun vel zitten en met plezier werken, heeft dit een positieve invloed op hun dagelijks werk en functioneren binnen het team. Het kind heeft een blije en vitale juf of meester voor de klas, wat het onderwijs alleen maar ten goede komt. Met tevreden medewerkers en lager ziekteverzuim kan de school zich focussen op het onderwijs. Op sectorniveau zal het inzetten van duurzame inzetbaarheid de reputatie van het onderwijs versterken en zal er een grotere aantrekkingskracht zijn voor nieuwe leerkrachten. Dit levert natuurlijk een positieve bijdrage aan het terugdringen van het lerarentekort.
"Het gaat over nu én de toekomst."
- RADI® adviseur Marjo Visser
Aan de slag!
Werken aan duurzame inzetbaarheid kan in de waan van de dag naar de achtergrond verschuiven. Begrijpelijk, maar wel zonde. Alleen met gezonde, gemotiveerde en professionele onderwijswerknemers lukt het om goed onderwijs te bieden. En dat vraagt om een aanpak op maat: een gedegen plan, gebaseerd op de visie en de ambitie van de school, uitgedragen door bestuur, HR en schoolleiders. Daarnaast vraagt het ook om de bewustwording van het nut en de noodzaak van duurzame inzetbaarheid. Dit betekent structurele aandacht en tijd voor (persoonlijk) leiderschap. Daaruit volgt het kiezen voor acties die een meerwaarde hebben.
Wat kan VfPf voor jou betekenen?
We begrijpen dat je enthousiast bent geworden om aan de slag te gaan met jouw duurzame inzetbaarheid. VfPf adviseert en ondersteunt schoolbesturen in het primair onderwijs graag om tot een gezonde, prettige en veilige werkomgeving op school te komen. Hoe pak je dat aan en hoe implementeer je duurzame inzetbaarheid binnen je organisatie? Onze RADI® gecertificeerde adviseurs bieden begeleiding in de vorm van voorlichting, inspiratie, advies en praktische ondersteuning. Ze stellen graag samen met je een gestructureerd en preventief plan op.
Neem contact op met jouw regiocoördinator om te ontdekken waar de mogelijkheden liggen. Of stel al je vragen tijdens het online spreekuur duurzame inzetbaarheid.