De coronapandemie: Lisanne Sennef & Babette Boersma gaan erover in gesprek
Mijn naam is Lisanne Sennef, 26 jaar oud en ik ben inmiddels vier jaar werkzaam als fysiotherapeut in het St. Antonius Ziekenhuis. Na een stage en ervaring opgedaan te hebben op verschillende afdelingen, werk ik nu als fysiotherapeut op de interne geneeskunde en longafdeling in het expertisecentrum ILD.
Mijn naam is Babette Boersma, 30 jaar oud en ook ik ben blijven hangen na mijn stage. Ik ben nu drie jaar werkzaam als fysiotherapeut op de long en cardiologie afdeling in het St. Antonius Ziekenhuis. Daarnaast ben ik vakgroepcoördinator van de longafdeling en ben ik zowel in Nederland als in Zwitserland werkzaam geweest in een 1e lijn praktijk. Sinds 1,5 jaar behandelen wij ook corona patiënten, zowel poliklinisch als klinisch.
Babette (links) & Lisanne (rechts)
“Zelf ben ik in oktober besmet geraakt. Mijn herstel duurde drie maanden, waarvan ik vijf weken niet heb gewerkt. Deze periode heeft me wel geholpen om me goed in te kunnen leven in corona patiënten.” - Babette
Hoe kijken jullie terug op afgelopen jaar? ''Het was een hectisch en bewogen jaar, waarin we veel hebben moeten schakelen. In het begin van de coronapandemie was fysio nog niet betrokken, maar dit bleek later de stilte voor de storm te zijn. De eerste periode was erg onzeker. In eerste instantie leek het longbeeld op longfibrose, maar later kwamen er allerlei verschillende klachten waardoor het ziektebeeld moeilijk in te schatten was. De conditie van de patiënten wisselden per dag. Op den duur bleek dat de tiende dag een belangrijk moment was om het verdere beloop van de klachten te voorspellen. De periode na de storm voelde als een achtbaan. Er werd een beroep gedaan op de veerkracht en flexibiliteit van het team. De werkdruk was, door uitval van medewerkers die getest moesten worden of ziek werden, een uitdaging en het continu wisselen van kleding was zeer intensief. Hierdoor was er weinig ruimte voor ontspanning. Op een gegeven moment hebben we besloten om meer rust in te bouwen. De ene week op en dan de andere week af wat betreft het werken op de COHORT afdelingen (in isolatiepakken) hielp wel, dat gaf letterlijk en figuurlijk meer lucht.'' Hoe kunnen jullie corona patiënten helpen vanuit jouw vakgebied? ''In het ziekenhuis werken we zowel klinisch (aan het bed) als poliklinisch (revalidatie). De behandeling in de klinische fase bestaat met name uit het geven van adviezen over ademhalingsinstructies, energieverdeling gedurende de dag en opbouw in mobiliteit. Hierbij krijgen de patiënten vooral functionele trainingen, zoals zitten op de bedrand, het maken van een transfer naar de stoel, staan, lopen (met of zonder loophulpmiddel), etc. Daarnaast geven we oefentherapie mee op verschillende niveaus om de algehele spierkracht tijdens de opname te verbeteren. Vooral patiënten die van de IC afkomen moeten we weer vanaf ‘nul’ helpen met de spierkracht opbouwen. Tijdens een poliklinische behandeling geven we veel adviezen en oefeningen om de fysieke en mentale belasting vanuit een nieuwe basis weer op te bouwen. Hierbij ligt de focus op de balans tussen rust en belasting, het opnieuw leren kennen van je grenzen en luisteren naar je lichaam. Patiënten hebben neiging om alle energie die ze hebben te gebruiken, dat gaat het herstel tegen. Inzicht geven dat dit niet de manier is om het herstel te bevorderen en handvaten aanleren om deze nieuwe basis zelfstandig uit te breiden, helpt vaak. Ook geven wij hen tips op het gebied van prikkelverwerking. De poliklinische en vaak meer belastbare patiënten (welke niet herstelden bij een fysiotherapeut in de 1e lijn) worden vaak verwezen via de huisarts of medisch specialist binnen het ziekenhuis. Deze patiënten worden door een multidisciplinair team behandeld (poliklinische revalidatie), dat maakt het verschil met 1e lijn.'' Hoe ziet jullie revalidatieprogramma eruit? ''Vanaf het moment dat een patiënt bij ons poliklinisch in behandeling wordt genomen, doorlopen we een multidisciplinair revalidatieprogramma. We beginnen met een intake vanuit een revalidatiearts als hoofdbehandelaar, waarbij de ergotherapeut, fysiotherapeut, psycholoog en maatschappelijk werk ook worden aangehaakt. In sommige gevallen wordt een longarts, sportarts, logopediste en/of diëtiste aan dit rijtje toegevoegd. Vervolgens wordt de fysieke activiteit in kaart gebracht door een wandeltest en handknijpkracht meting. En de mate van vermoeidheid brengen we in kaart middels een vragenlijst. Daarna volgt een groepstraining traject van tien weken lang. Waarin de patiënt eens per week een fysieke training onder begeleiding van een fysiotherapeut heeft en eens per week een oefenschema voor thuis. De fysieke training bestaat uit een cardio oefening van twintig minuten en een krachttraining, sport- en spel, ontspanningsoefeningen van dertig minuten. Na vijf weken volgt een tussenevaluatie waarin het herstel van de patiënt in een multidisciplinair teamoverleg wordt besproken. Dit is effectief voor het herstel.''
Wat zijn jullie tips om het herstel te bevorderen? 1) Focus op wat je wel kunt in plaats van wat je niet kunt. 2) Gun jezelf de tijd en luister naar je lichaam. 3) Aanvaard de situatie, want je kunt er helaas niets aan veranderen.